برنامه ریزی چیست؟
نظرات مختلفی در مورد کلیدهای رسیدن به یک زندگی معنی‌دار، شاد و موفق وجود دارد. افراد زیادی معتقدند تلاش، انضباط و فداکاری نقش مهمی در موفقیت دارند، ولی یکی از ضروری‌ترین عوامل موفقیت در هر کاری برنامه ریزی است.
تعریف برنامه ریزی شامل فکر کردن قبل از عمل کردن و تصمیم گیری در مورد نحوه رسیدن به اهداف است. معادل برنامه ریزی به انگلیسی پلنینگ است و به کسی که برنامه ریزی می‌کند پلنر می‌گویند.
مقاله پیشنهادی: پلنر چیست؟ + معرفی انواع دفتر پلنر
یکی از نکات مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، تفاوت برنامه و برنامه ریزی است. برنامه مجموعه‌ای از اهداف، روش‌های انجام کار و مراحل ضروری برای رسیدن به یک هدف مشخص است. به عبارت دیگر، برنامه یک مجموعه از فعالیت‌های مشخص در یک دوره زمانی خاص را نشان می‌دهد. در مقابل، برنامه ریزی یک جریان یا فرآیند مداوم و مستمر است.
انواع برنامه ریزی
بعد از آشنا شدن با تعریف برنامه ریزی، زمان آن رسیده است که انواع برنامه ریزی را بشناسید. برنامه ریزی را می‌توان از لحاظ زمان، عملکرد و هدف به دسته‌های مختلف تقسیم کرد:
• برنامه ریزی از لحاظ زمان: کوتاه مدت، میان مدت یا طولانی مدت
• برنامه ریزی از لحاظ عملکرد: فردی یا گروهی
• برنامه ریزی از لحاظ محتوا: شغلی، تحصیلی، ورزشی، عاطفی و موارد دیگر
هدف از برنامه ریزی چیست؟
برنامه ریزی به شما کمک می‌کند کنترل زندگی و آینده‌تان را در اختیار بگیرید. ایجاد برنامه باعث می‌شود هر چیزی که در زندگی برایتان مهم است و می‌خواهید را شناسایی کنید و بر اساس آنها تصمیم گیری کنید.
قبل از انتخاب نوع برنامه ریزی، به این سوال پاسخ دهید که هدف از برنامه ریزی چیست. آیا می‌خواهید تا یک ماه آینده وزن کم کنید؟ آیا قصد دارید تا سال آینده مهارت زبان انگلیسی‌تان را بهتر کنید؟ آیا می‌خواهید پنج سال بعد خانه بخرید؟
اهمیت برنامه ریزی
بسیاری از افراد اهمیت برنامه ریزی را نادیده می‌گیرند و معتقدند ضرورتی ندارد. اگر تا به حال برای یک تعطیلات یا جشن عروسی برنامه ریزی کرده باشید، حتما می‌دانید که چقدر کار سخت و مهمی است.
وقتی یک بار از مزیت‌های برنامه ریزی بهره‌مند شوید، اهمیت آن در تمامی ابعاد زندگی را درک می‌کنید. در ادامه، دلایل مختلفی ارائه شده است که ضرورت برنامه ریزی را نشان می‌دهند.
• به زندگی جهت می‌دهد.
• به دستیابی به رویاها کمک می‌کند.
• توانمندی را افزایش می‌دهد.
• ذهن‌آگاهی ایجاد می‌کند.
• آزادی عمل ایجاد می‌کند.
مراحل برنامه ریزی
برنامه‌ریزی برای زندگی بهترین راه برای شناسایی اهداف مهم و رسیدن به آنها است. مراحل زیر به شما کمک می‌کنند یک برنامه خوب برای زندگی‌تان ایجاد کنید:
ایجاد چشم‌انداز
ایجاد چشماندازبه جنبه‌های مختلف زندگی‌تان فکر کنید و یک هدف مشخص کنید. این هدف می‌تواند شغلی، تحصیلی، ورزشی و حتی عاطفی باشد. یک روز ایده‌‌آل را تصور کنید و بررسی کنید چه تغییراتی در زندگی‌تان باعث می‌شود به آن دست پیدا کنید.
خودارزیابی
برای خودارزیابی درست باید در مورد چیزی که هستید و چیزی که می‌خواهید صادق باشید. ارزیابی زندگی شامل در نظر گرفتن نقش‌ها، رضایت از حوزه‌های مختلف زندگی و نقاط ضعف و قوت است. اگر نمی‌توانید نقاط قوت و ضعف‌تان را ارزیابی کنید، از اعضای خانواده یا دوستان‌تان کمک بگیرید.
حوزه‌های مختلف زندگی مثل کار، وضعیت مالی، توسعه فردی و سلامت را بررسی کنید و به هر کدام از ۱ تا ۱۰ نمره بدهید.
اولویت بندی
بعد از خودارزیابی، باید حوزه‌هایی را که نیاز به بهبود دارند اولویت بندی کنید. این اولویت بندی بر اساس سلیقه فردی است، در نتیجه اولویت بندی هر کسی منحصر به فرد است و لزوما نباید شبیه دیگران باشد.
شناسایی ارزش‌ها
مقایسه کردن زندگی فعلی و چیزی که در آینده می‌خواهید به شما کمک می‌کند ارزش‌هایتان را شناسایی کنید. این ارزش‌ها یک ابزار سنجش خوب برای تصمیم گیری هستند. وقتی بدانید چه چیزی با ارزش‌های شما سازگار است، تصمیم گیری خیلی راحت‌تر می‌شود.
تعیین اهداف
یکی از مهم‌ترین مراحل برنامه ریزی تعیین اهداف است. در این مرحله باید برای هر کدام از حوزه‌های زندگی‌تان هدف تعیین کنید. سعی کنید اهداف‌تان بزرگ ولی واقع گرایانه، قابل اندازه گیری و عملی باشند.
تدوین برنامه
حال زمان آن رسیده است که برای رسیدن به اهداف‌تان یک برنامه اقدام تدوین کنید. برنامه اقدام مراحلی است که برای رسیدن به زندگی مورد نظرتان باید طی کنید.
فواید برنامه ریزی چیست؟
برنامه ریزی موفق مزایای زیادی دارد که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم.
• استرس داشتن در زندگی طبیعی است، ولی نحوه مدیریت کردن آن تاثیر چشمگیری روی کیفیت زندگی می‌گذارد. خوشبختانه، برنامه ریزی یکی از کارآمدترین روش‌ها برای مدیریت استرس است. برنامه ریزی فعال در مقایسه با واکنش منفعل باعث کاهش استرس و رضایت بیشتر در زندگی می‌شود.
• وقتی برای زندگی‌تان برنامه ریزی می‌کنید، متوجه می‌شوید که چه چیزهایی برایتان مهم هستند. برنامه ریزی کمک می‌کند اهداف، سبک زندگی و مقصد مورد نظرتان را بدون ابهام مشخص کنید.
• برنامه ریزی یک نقشه راه برای رسیدن به مقصد است. این کار شما را قادر می‌کند نحوه رسیدن به هدف‌تان را مشخص کنید و در هر لحظه بدانید که چقدر از مسیر را طی کرده‌اید و چقدر با مقصد فاصله دارید. برنامه ریزی باعث می‌شود وقت‌تان را برای کارهایی که کمکی به رسیدن به هدف نمی‌کنند هدر ندهید.
• برنامه ریزی کردن باعث می‌شود کنترل زندگی‌تان را در دست بگیرید. اگر یک برنامه داشته باشید می‌توانید در مورد جنبه‌های مختلف زندگی‌تان تصمیم گیری کنید و متکی به شانس و سرنوشت نباشید. برنامه کمک می‌کند مسئول زندگی‌تان باشید و آن را به هر سمتی که می‌خواهید هدایت کنید.
• برنامه ریزی کمک می‌کند راحت‌تر به رویاهایتان دست پیدا کنید. اگر فکر می‌کنید آرزوهایتان همیشه دست نیافتنی هستند، شاید هیچ وقت برنامه ریزی برای رسیدن به آنها را تجربه نکرده‌اید. وقتی یک برنامه ریزی واقع گرایانه داشته باشید، تعجب می‌کنید که رویاهایتان چقدر واقعی‌تر و شدنی‌تر به نظر می‌رسند.
• وقتی یک برنامه داشته باشید، راحت‌تر می‌توانید به چیزهایی که مهم نیستند نه بگویید. نه گفتن گاهی دشوار است. وقتی بله گفتن به اهداف‌تان را یاد بگیرید، راحت‌تر می‌توانید به کارهایی که ارزش زمان گذاشتن ندارند نه بگویید.
• برنامه ریزی باعث افزایش اشتیاق و انگیزه می‌شود. هر بار بر اساس برنامه پیش می‌روید و به هدف‌تان نزدیک‌تر می‌شوید، هیجان‌زده می‌شوید و انگیزه بیشتری برای ادامه دادن مسیر پیدا می‌کنید.
• در نهایت، برنامه ریزی باعث می‌شود هیچ وقت در زندگی حسرت نخورید. وقتی بر اساس برنامه پیش بروید و نهایت تلاش‌تان را به کار بگیرید، هیچ دلیلی برای پشیمانی و حسرت خوردن وجود ندارد.
سخن پایانی
افراد زیادی ایده برنامه ریزی برای آینده را دوست ندارند و احساس می‌کنند این کار بسیار به زمان زیادی نیاز دارد. برخی دیگر معتقدند به قدری موفق هستند که نیازی به برنامه ریزی ندارند. نکته مهم این است که هر کسی با هر شرایطی به برنامه ریزی و مزایای آن نیاز دارد.
فروشگاه آنلاین لوازم تحریر فانتزی مستربوک یکی از مراکز تخصصی فروش پلنر است. در این فروشگاه می‌توانید انواع مختلف دفتر پلنر برای سلیقه‌ها و کاربردهای مختلف پیدا کنید. برای مثال، دفتر پلنر روزانه شامل بخش‌های مختلف مثل تاریخ امروز، لیست کارهای روزانه، یادداشت‌های مهم و اهداف روز بعد است.
منابع:
تحقیقات فردی
مقاله مفید و کاملی در ارتباط با برنامه ریزی بود ممنون از سایت خوبتون
سلام وقتتون بخیر
زنده باشید نظر لطفتونه سپاس بیکران از توجهتون
واقعا مطلب جامع و مفیدی بود.
یکی از مشکلات عدم رسیدن به اهداف نداشتن برنامه ریزیه!!!
خیلی ممنون از نظر لطفتون و همراهی شما دوست عزیز
عالی دستتون درد نکنه همه تیم مستربوک
سلامت باشید سپاس از توجهتون عزیز
عالی عالی تورو خدا بلگتون رو بروز نگه دارید
چشم عزیز چشم
ببخشید در مورد با مزایای برنامه ریزی هم میشه بگید