به عنوان یک فرد بالغ در جامعه یا در نقش یک مادر وظایفی داریم که باید آن‌ها را به بهترین شکل ممکن انجام دهیم. عوامل زیادی باعث می‌شوند تا این وظیفه به درستی انجام شود اما یکی از مهم‌ترین علت‌ها کتابخوانی است. با مطالعه کتاب آگاهی و سطح بینش جدیدی به دست می‌آوریم که به ما در رسیدن به اهداف کمک می‌کند و ما را به مرحله جدیدی از انسانیت می رساند.
علاوه بر همه این موارد اثرات مطالعه به طوری است که باعث ارتقای جسمانی و روحی ما میشود.به همین خاطر است که همه انسان‌های آگاه دیگران را به کتابخوانی دعوت می‌کنند و می‌گویند که چرا باید کتاب بخوانیم؟ در ادامه قصد داریم بیشتر به این موضوع بپردازیم. پس با ما همراه باشید.
اهمیت و ضرورت ایجاد عادت کتابخوانی
در این سری از مقالات مجله لوازم تحریر فانتزی مستربوک، می‌خواهیم یک سوال چالش برانگیز مطرح کنیم. به نظر شما چرا باید کتاب بخوانیم؟ دلیل این که موضوع کتابخوانی را از بین میلیاردها گزینه دیگر انتخاب می‌کنیم چیست؟
مواردی که در این بخش مطرح می‌کنیم ارتباط تنگاتنگی با بخش فواید کتابخوانی دارند اما نمی‌توان آن‌ها را به طور کامل در آن بخش گنجاند. برای مثال ما نمی‌توانیم بحث «اقتضای زمان» یا شرایط زمانی را در بخش بعدی مقاله یعنی اثرات مطالعه و فواید کتابخوانی جای دهیم.
مسائلی وجود دارند که باعث می‌شوند ما رغبت بیشتری به کتاب خواندن پیدا کنیم. مثلا اگر احساس می‌کنید که انسان خجالتی هستید و اعتماد به نفس پایینی یا زندگی بدون نظم و برنامه ریزی (پلنر) دارید، کتاب خواندن کمک زیادی به شما خواهد کرد. این مسائل عبارت هستند از:
تاثیر کتابخوانی در ارتقای شخصیتی
ما وجه‌هایی از شخصیت خود را با خواندن کتاب می‌شناسیم، بررسی می‌کنیم، اصلاح می‌کنیم و آن را توسعه می‌دهیم. تاثیر کتابخوانی در زندگی ما بیش از آن چیزی است که قبلا فکر می‌کردیم. گاهییک کتاب شما را بهتر از یک روانشناس و پزشک معاینه می‌کند.
شرایط زمانی
دوره‌هایی که در آن زندگی می‌کنیم بسیار تعیین‌کننده هستند. انسان‌ها در دوران جنگ به سمت فرزندآوری و همیاری می‌روند، در زمان قحطی مواد غذایی را ذخیره می‌کنند، در دوره‌های آموزشی و یادگیری توانایی‌های هوشی خود را تقویت می‌کند و غیره. اکنون به نظر شما ما در چه دوره با چه ویژگی‌هایی زندگی می‌کنیم؟
زمانی که ما در آن زندگی می‌کنیم شامل جنگ و قحطی و فقر و همه این موارد است و متاسفانه به نظر می‌رسد هیچ نقطه پایانی برای آن مشخص نشده است. بنابراین کاملا منطقی به نظر می‌رسد که انسان‌ها به دنبال پیشرفت، آگاهی و مبارزه با مشکلات کنونی باشند. برای کسب آگاهی و یادگیری ترفندهای گذار از دشواری‌ها (حل مشکلات) کتاب خواندن معجزه می‌کند.
اوقات فراغت سالم
همان طور که می‌دانید در قرن ۲۱ فضای مجازی و اینترنت تمام اوقات فراغت ما را اشغال کرده است. برای داشتن یک زمان فراغت خوب و مفید کتاب خواندن یکی از بهترین گزینه‌های احتمالی ما خواهد بود. اگر بخواهیم همین طور به نشستن و بیهوده وقت گذارندن ادامه دهیم، در دوران سالمندی با مشکلات روحی و جسمی زیادی مواجه خواهیم شد.
تربیت نسل آینده
با ترویج عادت کتابخوانی نسل‌های آینده از ویژگی‌های اخلاقی پیشرفته‌تر و بهتری برخوردار خواهند بود. اگر یک پدر یا مادر در خانه مطالعه کند فرزندان از او الگو می‌گیرند و همین رفتار را تکرار می‌کنند. به همین شکل یک نسل کتابخوان در آینده ایجاد میشود.
فواید کتاب و کتابخوانی که نادیده گرفته میشود!
در ادامه به موضوعاتی اشاره می‌کنیم که شما را شگفت‌زده می‌کند. خواهید دید که خواندن کتاب چه فوایدی برای انسان دارد و بیشتر ما از آن‌ها غافل هستیم.
۱- تاثیر مطالعه کتاب در پیشگیری از افسردگی
یک پژوهش به تازگی اثبات کرده است که با خواندن کتاب می‌توان از افسردگی پیشگیری کرد. در واقع تاثیر مطالعه بر افسردگی یک فرد نه تنها به طرز محسوسی قابل مشاهده است بلکه از نظر علم نیز پذیرفته شده است. با خواندن کتاب‌های خاصی که موضوعات انگیزشی و خودیاری (Self-Help) داشته باشند می‌توانید از افسردگی پیشگیری کنید.
۲- تاثیر کتاب بر روان انسان
ضمن مطالعه به احساساتی که در شما رخ می‌دهد نیز دقت کنید. متوجه خواهید شد که حس مثبتی درون‌تان ایجاد شده است و افکار خوشبینانه در ذهن شما جمع شده‌اند. ممکن نیست کسی چنین حسی را هر روز تجربه کند اما انسانی عصبانی، عبوس یا بدبین باشد. در واقع افکار مثبت را با خواندن روزانه کتاب تمرینمی‌کنید تا چنین عادتی در شما نهادینه شود.
طبق تحقیقات، تاثیر کتاب بر روان انسان تاثیری مثبت و سازنده است. شما با کتابخوانی همیاری، همدلی، آرامش، صبوری و ویژگی‌های اخلاقی و انسانی بسیاری را تمرین می‌کنید و در نهایت به خصوصیات شخصیتی خود می‌افزایید.
مطلب پیشنهادی به شما: مواردی که برای نگهداری صحیح کتاب باید رعایت کنیم!
۳- جامعه انسانی با ایجاد عادت مطالعه!
مهم‌ترین تاثیر کتابخوانی در جامعه ارتقای سطح فکری و رفتارهای اجتماعی است. فرض کنید اگر ۸۰ درصد مردم یک شهر کتاب بخوانند آیا باز هم زباله‌ها در ساحل دریا رها می‌شوند؟ یا کسی هنگام رانندگی فحاشی می‌کند؟ واضح است که خیر! با مطالعه کتاب نه تنها شخصیت خود را ارتقا می‌بخشیم بلکه جامعه‌ای ایده‌آل و پیشرفته خواهیم ساخت.
۴- بهبود خواب با مطالعه روزانه
طبق مطالعاتی که انجام شده است خواندن کتاب آن هم به صورت منظم و روزانه می‌تواند خواب شما را بهبود بخشد. اگر هر شب قبل از خواب گوشی هوشمند یا لپ‌تاپ را کنار گذارید و با انجام حرکات کششی به تخت خواب بروید نیمی از راه درست خوابیدن را پیموده‌اید. نیم دیگر مسیر به مطالعه کتاب بستگی دارد. می‌پرسید چطور؟
با خواندن کتاب چشم‌ها خسته می‌شوند و برای خوابی عمیق تمایل پیدا می‌کنند. اگر این کار را هر شب تکرار کنید در واقع یک ورزش روزانه برای چشم‌های خود در نظر گرفته‌اید. به مرور زمان عضله‌های چشم شما قوی می‌شوند و دید بهتری پیدا می‌کنید.
بعد از این که چشم‌ها احساس خواب‌آلودگی کردند مغز نیز کم‌کم آماده خواب میشود چون بعد از کار و تلاش در طول روز، مغز به طور کاملا طبیعی دوست دارد استراحت کند. حالا به این فکر کنید که قبلا چه کار ظالمانه‌ای در حق مغز و چشم‌های خود می‌کردید و با تاباندن نور آبی صفحات هوشمند، نظم و روتین طبیعی آن‌ها را به هم می‌زدید.
۵- تاثیر کتاب بر مغز؛ معجزه یا طبیعت؟!
اجازه دهید این بخش را با یک پرسش آغاز کنم، شما وقتی که یک جمله را به صورت عادی بخوانید بهتر به خاطر می‌سپارید یا زمانی که آن را با یک ریتم و آهنگ زیبا بخوانید؟ احتمالا همه جواب‌ها معطوف به حالت دوم است. آیا می‌دانید به چه دلیل این اتفاق می‌افتد؟
در واقع مغز شما با یک حالت خاص، زیبا و هیجان‌انگیز رو‌به‌رو میشود و سریع‌تر با آن ارتباط برقرار می‌کند. مثلا زمانی که درس تاریخ را با ساختن یک انیمیشن کوتاه در ذهن خود حفظ می‌کنید، یادآوری آن برای شما بهتر اتفاق می‌افتد. به این دلیل که تصاویر در ذهن باقی می‌مانند.
تاثیر کتاب بر مغز هم به این شکل است. نتیجه کتاب خواندن به خاطر سپردن کاراکترها، فضاها و داستان‌های مختلف است که همگی در یادآوری سریع شما موثر هستند. یادآوری سریع در زندگی روزمره ما با عنوان «حافظه» یاد میشود. پس با خواندن کتاب نه تنها عملکرد ذهنی بهتری خواهید داشت بلکه حافظه شما قوی‌تر خواهد شد.
سخن نهایی
معمولا کمتر اتفاقی در این جهان به شدت آن هم از همه جنبه‌ها به مردم توصیه میشود. ورزش، کتاب خواندن، مدیتیشن یا خوردن میوه‌جات مثال‌هایی از این اتفاقات هستند که تقریبا هیچ منعی ندارند. فواید کتابخوانی بسیار زیاد است و ما سعی کردیم به بخشی از آن‌ها اشاره کنیم. با توجه به مثال‌هایی که زدیم، می‌توانیم عادت مطالعه را جزو موارد کمیاب و باارزش بنامیم. پس در ایجاد چنین عادت ارزشمندی کوتاهی نکنید و از امروز شروع کنید!
منابع:
تحقیقات و تجربیات شخصی